مقالات
آشنایی با اتصالات تیوب
اردیبهشت
در زبان فارسی کلمه لوله به دو واژه انگلیسی Pipe و Tube اشاره دارد؛ ولی این دو به یک مفهوم نیستند و از نظر فنی تفاوتهایی دارند. در اینجا بیشتر بحث تیوب و انواع اتصالات مربوط آن مطرح است. اتصالات تیوب انواع مختلفی دارد که با توجه به کاربرد و جنس تیوب انتخاب میشوند. برای آشنایی عمومی با این نوع اتصالات پیشنهاد میکنم تا انتهای این مطلب از بلاگ استیل رخ همراه ما باشید.
تیوب استیل
تیوبها علاوه بر کاربردهای سازهای یا استراکچرال، در مدارها و شبکههای انتقال سیال با فشار و یا دمای بالا به کار میروند. برای مثال در مبدلهای حرارتی و یا مدارهای هیدرولیک و پنوماتیک از تیوب استیل استفاده میشود. تیوبها معمولا از جنس فولاد، فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل، مس، آلومینیوم و حتی لاستیک و پلیمرها نیز ساخته میشوند. قطر خارجی و ضخامت تیوب معرف ابعاد آن است و از سایز 3/16 اینچ تا حد اکثر 10 اینچ با ضخامتهای مختلف ساخته میشود.
تیوبها نسبت به انواع دیگر لولههای صنعتی از نظر ابعادی، تلرانس یا رواداری بستهتری دارند و به عبارتی از دقت ابعادی بالاتری برخوردارند. با توجه به کاربردهای تیوب، الزامات استانداردی ساخت و استفاده از تیوبها نیز سختگیرانهتر و حساستر است. تیوبها معمولاً بدون درز تولید میشوند و شاید به همین دلایل باشد که قیمت تیوب نسبت به پایپ بیشتر است.
اتصالات ابزار دقیق استیل
برای کاربردهای تیوب در مدارهای هیدرولیک و پنوماتیک یا بطور کلی مدارهای تحت فشار و دمای بالا از جنس استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ از نوعی کانکتور یا اتصالات تحت عنوان اتصالات ابزار دقیق استفاده میشود. اتصالات ابزار دقیق یا Instrumentation tube fittings اتصالاتی هستند که برای ساخت مدارها و شبکه تیوبهای فشار قوی به یکدیگر استفاده میشوند. جنس اتصالات ابزار دقیق باید به گونهای باشد که بتوانند فشارهای بالا را تحمل کنند. برای ساخت کانکتور ابزار دقیق اغلب از آلیاژهای استنلس استیل استفاده میشود. گریدهای 304 و 316 از جمله پرکاربردترین گریدهای استیل برای ساخت اتصالات ابزار دقیق هستند. اتصالات ابزار دقیق برای ساخت مدارهای جریان سیال، با توجه به نوع کاربرد انواع بسیار متنوعی دارد که برای عملکردهایی مانند ایجاد انشعاب، ارتباط بین تیوبها و تغییر مسیر سیال مورد استفاده قرار میگیرد.
اتصالات ابزار دقیق در سیستمهای فشار قوی و بخصوص مدارهای هیدرولیک، نقش بسیار مهمی را ایفا میکنند. این اجزا ضمن تأمین عملکرد صحیح سیستم ، مانع از نشت مایعات و گازها با فشار بالا میشوند. در این مدارها، اتصالات ابزار دقیق مانند انواع رابط، زانو، تبدیل، شیرآلات، رگولاتورها، و اتصالات دندهای و فلنجی برای کنترل و مدیریت جریان، فشار و دما استفاده میشوند. در ادامه به بررسی بیشتر در خصوص انواع اتصالات و کانکتورهای تیوب میپردازیم.
انواع کانکتور تیوب
کانکتورهای تیوب تنوع زیادی دارند که بر اساس عملکرد، ساختار پایپینگ و متریال لوله ها بکار می روند. در ادامه به برخی از پرکاربردترین انواع کانکتور تیوب را بررسی میکنیم.
فیتینگ فشاری یا اتصال فشاری
اتصال فشاری یکی از انواع اتصالات است که از یک سیستم مهره با فرول (ferrule) که نقش حلقه آببندی دارد، بهره میبرد. این نوع از اتصالات در سیستمهایی با لرزش بالا که نیاز به اتصال ضد نشتی دارند استفاده میشود. فیتینگ فشاری نیاز به جوشکاری، چسبکاری یا نوار آببندی ندارد و به راحتی در شبکه نصب میشود. این نوع از اتصالات ابزار دقیق در سیستمهای تبرید، فیلترهای آب و خطوط گاز مورد استفاده قرار میگیرند.
مطلب تفاوتهای بین لولهکشی تاسیسات ساختمانی و لوله کشی صنعتی، را از ما بخوانید.
اتصالات دو فرول یا دو حلقهای
اتصالات دو فرول یا دو حلقهای (Double Ferrule Fittings) که از انواع کانکتورهای ابزار دقیق هستند، شباهت بسیار زیادی به اتصالات فشاری دارند با این تفاوت که این اتصالات دارای دو حلقه آببندی برای جلوگیری از چرخش لوله در هنگام سفت کردن، هستند. این دو رینگ آببندی را فرول و بک فرول (Back ferrule) مینامند. این اتصالات برای استفاده در سیستمهایی با دما و فشار بالا بسیار مناسب هستند. کاربرد این اتصالات در سیستمهای هیدرولیک و پنوماتیک، صنایع شیمیایی، پتروشیمی و نفت و گاز است.
اتصالات تک فرول یا تک حلقهای
اتصالات تک فرول یا Bite-type fitting مثل اتصالات دو فرول هستند، ولی فقط یک حلقه آببندی دارند. این نوع اتصالات برای اتصال لولههایی با جنسهای نرمتر مثل لوله پلی اتیلن یا لوله مسی استفاده میشوند. اتصالات تک فرول بیشتر در شبکه لولههای تهویه مطبوع و سیستمهای سوخت رسانی کاربرد دارند.
در صورت تمایل برای آشنایی با تفاوت لوله و تیوب مطلب آن را در بلاگ استیل رخ مطالعه کنید.
اتصالات فشاری سریع
اتصالات فشاری سریع یا Push to Connect Fittings یکی از گزینههای بسیار کاربردی و سریع در صنعت هستند که میتوان از آنها در سیستمهای پنوماتیک، هیدرولیک و سایر شبکههای سیال گازی و هوا با فشار کم استفاده کرد. نوع دیگری از اتصالات سریع هستند که به نام Quick-connect fittings شناخته میشوند و برای فشارهای کاری بالاتر طراحی شدهاند. نصب این نوع از اتصالات نیازی به ابزار خاص، جوشکاری، لحیم کاری و یا بست ندارد و اتصال آنها بسیار سریع، ساده و راحت است. این اتصالات دارای حلقهای هستند که در زمان نیاز اتصال را از محل خود آزاد میکند.
فلر فیتینگ یا اتصال لالهای
فلر فیتینگ (Flared Fittings) یکی از انواع اتصالات مورد استفاده در صنعت است که معمولا در لولههای فلزی نرم مانند مس و آلومینیم مورد استفاده قرار میگیرند. برای استفاده از این نوع اتصالات، سطح مقطع لوله را به شکل لاله افزایش میدهند و یک اتصال ایمن و محکم را به وجود میآورند. این اتصالات در سیستمهای گرمایشی و برودتی و سیستمهای تهویه مطبوع مورد استفاده قرار میگیرند.
بیشتر بخوانید: چگونه عمر اتصالات استنلس استیل را طولانی تر کنید
سخن آخر
همانطور که گفته شد اتصالات صنعتی و بخصوص اتصالات ابزار دقیق، از نظر نوع ساختار، عملکرد و کاربرد چقدر متنوع هستند. به این ترتیب، انتخاب صحیح و مناسب نوع اتصال در سیستمهای مختلف بسیار مهم است. برای جلوگیری از بروز مشکلات فنی و حفظ ایمنی سیستمها، انتخاب اتصالات مناسب ضامن کاهش خطرات و عیوب عملکردی است. همیشه به یاد داشته باشید که سرمایه گذاری و هزینه درست در تامین اتصالات با کیفیت منجر به عملکرد بهتر سیستم و جلوگیری از خطرات در دراز مدت میشود.
جهت خرید لوله استیل، ورق استیل و دیگر اقلام استیل، با کارشناسان ما در مجموعه استیل رخ در ارتباط باشید.